Δραστηριότητες Φιλαναγνωσίας - Ο Δέλτα Χι και ο Μηχανισμός, 'Ερικα Αγγέλικα Γαρμπή

Ο Δέλτα Χι και ο Μηχανισμός, Έρικα Αγγέλικα Γαρμπή
Εικονογράφηση: Βασίλης Γρίβας
Ιπτάμενο Κάστρο

Ο Διονύσης και η Χριστίνα είναι οι δημιουργοί της ηλεκτρονικής εφηβικής εφημερίδας Δέλτα Χι. Μια μέρα ο προγραμματιστής φίλος τους Μπακ τους εκμυστηρεύεται ένα παλιό οικογενειακό μυστικό, τους παραδίδει για φύλαξη ένα παράξενο, αρχαίο αντικείμενο και... εξαφανίζεται! Η μυστηριώδης εξαφάνιση του Μπακ σε συνδυασμό με την μυστηριώδη εμφάνιση ενός άγνωστου, αινιγματικού άντρα που το ακολουθεί, γεμίζει τα παιδιά με ανησυχίες, φόβους και ερωτήματα..

Δραστηριότητες - Θεατρικό

• ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

Ένα παιδί, ή μια μικρή ομάδα παιδιών αναλαμβάνει να παρουσιάσει ένα κεφάλαιο του βιβλίου. Ο τρόπος παρουσίασης (αφήγηση, ανάγνωση, ζωγραφιά) είναι ελεύθερος και μπορεί να συνοδευτεί από παντομίμα. Τα υπόλοιπα παιδιά αξιολογούν την προσπάθεια. 

• ΔΡΑΣΗ ΤΑΤΟΥΑΖ

Τα παιδιά σχεδιάζουν το δικό τους «τατουάζ του μηχανισμού» και μπορούν να πάρουν ιδέες από το σχέδιο που υπάρχει μέσα στο βιβλίο. Συζητούν για τα σχέδια τους και για τους «μηχανισμούς» γενικότερα (μηχανισμός ρολογιού, μηχανές, γρανάζια κλπ). 

• ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΚΑΡΤΕΣ 

Τα παιδιά φέρνουν εικόνες από αποκόμματα εφημερίδων, περιοδικών και τα κολλούν επάνω σε χαρτόνι. Η θεματολογία ορίζεται ανάλογα με το κεφάλαιο (ναυάγιο, πόλεμος, Δημοτική βιβλιοθήκη, Μηχανισμός, Μουσείο, κλπ) Επίσης ορίζονται κάποιες λέξεις – κλειδιά και τα παιδιά προσπαθούν να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες. 

• ΤΟ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟ 

Καταγράφονται ονομαστικά όλοι οι ήρωες που βρίσκονται σε κάποιο κεφάλαιο, ή σε όλο το βιβλίο και τους δίνονται τα ιδιέταιρα χαρακτηριστικά τους. Τα παιδιά ζωγραφίζουν τους ήρωες και εκθέτουν τα έργα τους. Συζητούν με ποιον από όλους τους ήρωες ταυτίζονται και ποιος τους «απωθεί». Δημιουργούν τον «Συναισθηματικό ήρωα» κατασκευάζοντας σε χαρτόνι ή στον πίνακα μια φιγούρα και καταγράφουν όλα τα χαρακτηριστικά που θέλουν να έχει στον χαρακτήρα του ένας «ήρωας βιβλίου». Συγκρίνουν και συζητούν τα στοιχεία με τα δικά τους χαρακτηριστικά ( πχ τολμηρός, γενναίος, φοβιτσιάρης, φιλικός, τολμηρός, μοναχικός, κοινωνικός κλπ). 

• Η ΑΝΑΠΟΔΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 

Ξεκινούν την ιστορία από το τέλος και μπερδεύουν τα κεφάλαια φτιάχνοντας μια διαφορετική ιστορία, αλλάζοντας το τέλος του βιβλίου με κάποιο άλλο που θα επιλέξουν τα παιδιά. 

• Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ 

Τα παιδιά γράφουν μια επιστολή στους πρωταγωνιστές του βιβλίου προσπαθώντας να τους προειδοποιήσουν, να τους βοηθήσουν ή να τους συμβουλέψουν. Συζητάμε κατά πόσο αυτή η επιστολή θα επηρέαζε την εξέλιξη της ιστορίας. 

• ΤΟ ΑΡΘΡΟ 

Τα παιδιά συμμετέχουν στην εφημερίδα «ΔΕΛΤΑ ΧΙ» και γράφουν ένα άρθρο για κάποιο θέμα ή παίρνουν μια συνέντευξη από τους ήρωες του βιβλίου. 

• ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΟΣ ΧΑΡΤΗΣ- ΠΑΙΧΝΙΔΙ 

Κατασκευή ενός χάρτη, της πορείας της ιστορίας του βιβλίου, με τα μέρη που αναφέρονται στο βιβλίο (σε χαρτόνι ή στον πίνακα) πχ σπίτι Διονύση, σπίτι Χριστίνας, σχολείο, Κηφισιά, Δημοτική Βιβλιοθήκη, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Σύμη, Αντικύθηρα κλπ.
Η τάξη χωρίζεται σε (τέσσερις ) ομάδες
Οι κανόνες:
Ορίζεται ένας τελικός προορισμός (πχ Αντικύθηρα, Μουσείο κλπ)
Το σημείο που «καίγεσαι» και χάνεις τη σειρά (πχ νοσοκομείο, σπίτι κλπ)
Χρειάζονται δυο ζάρια και τα παιδιά πρέπει να απαντούν σε κάποια ερώτηση για να προχωρήσουν : πχ ένας σχετικός τίτλος τραγουδιού , ένα βιβλίο, μια ταινία κλπ ή σε:
Εκπαιδευτικές ερωτήσεις - Τι ήταν ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων;Πού βρέθηκε;
Άλλα ευρήματα του ναυαγίου των Αντικυθήρων.Πού εκτίθονται τα ευρήματα;
Πού βρίσκεται η Σύμη; Τι είναι ο «Σφουγγαράς»; Ποια είναι η «Νόσος των Δυτών»;
Πόσοι ήταν οι πλανήτες στην αρχαιότητα; Πώς λέγεται η εφημερίδα των παιδιών
Πώς λέγεται ο σκύλος του Διονύση; Πώς ονομάζεται η μητέρα της Χριστίνας κλπ
Kερδίζει όποιος φτάσει στον τελικό προορισμό και συζητάμε την αξία του ταξιδιού μας. Τελικά είναι σκοπός ο προορισμός ή το ταξίδι; Συζήτηση.

• ΤΟ ΧΑΡΤΙΝΟ ΚΑΡΑΒΑΚΙ 

Κατασκευάζουμε ένα χάρτινο καραβάκι από απλό χαρτί, απόκομμα εφημερίδας ή περιοδικού και συζητάμε για τα παιχνίδια που είχαν παλιότερα τα παιδιά. Δίνουμε ένα όνομα στο καραβάκι. 

• ΜΠΕΡΔΕΜΕΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ 

Αντιγράφουμε σε κομμάτια χαρτιού λέξεις από διαφορετικές παραγράφους και τις μπερδεύουμε. Προσπαθούμε να καταλάβουμε από που προέρχονται και φτιάχνουμε μια νέα ιστορία. 

• ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΜΑΣ 

Τα παιδιά φέρνουν ένα αντικείμενο που σχετίζεται με το βιβλίο και δημιουργούν τις δικές τους ιστορίες ή μοιράζονται τις αναμνήσεις τους ( γρανάζι, εφημερίδα, ρολόι, σφουγγάρι, βιβλίο, ρολόι, ποτιστήρι κλπ) 

• Ο ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΥΦΑΣΜΑΤΙΝΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ 

Τα παιδιά φέρνουν ένα κομμάτι- λωρίδα υφάσματος ή μια χρωματιστή κορδέλλα. Όλοι μαζί δημιουργούν έναν πολύχρωμο υφασμάτινο πλανήτη και συζητούν για τους πλανήτες και τα χρώματα. Μπορούμε να συζητήσουμε για την «διαφορετικότητα». 

• ΣΩΣΤΟ Ή ΛΑΘΟΣ 

Σε κάποιο κεφάλαιο καταγράφουμε προτάσεις σωστές ή λάθος και παίζουμε με τα παιδιά. 

• ΤΑ ΜΕΡΗ ΕΝΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ 

Σε πόσα μέρη χωρίζεται το βιβλίο;
Παρατηρούμε και συζητούμε(τίτλος,κεφάλαια,ράχη,κείμενο,συγγραφέας,συντελεστές βιβλίου, βιβλιογραφία,εικονογράφηση,εξώφυλλο, οπισθόφυλλο, αριθμός ISBN κλπ). 

• ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ 

Στα «βήματα» των ηρώων κάνουμε εκπαιδευτικές επισκέψεις:
Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Πλανητάριο (Ευγενίδειο Ίδρυμα), στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της γειτονιάς. 

• ΘΕΑΤΡΙΚΟ 

«Το ταξίδι» ,διασκευή κεφαλαίου 9 , το Ναυάγιο. 

• ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ 

Κρυπτόλεξο με λέξεις μέσα από το βιβλίο.

Σχεδιασμός δραστηριοτήτων: Έρικα Αγγέλικα Γαρμπή
 
 
Θεατρικό  "Το ταξίδι"

Διασκευή κεφαλαίου νούμερο εννέα από το βιβλίο Δέλτα Χι και ο Μηχανισμός,

Μερικές οδηγίες

ΡΟΛΟΙ :  Αφηγητής

                 Καπετάνιος

                 Ναύτης 1 (με το πραγματικό όνομα του παιδιού,αγόρι ή κορίτσι)

                 Ναύτης 2 (με το πραγματικό όνομα του παιδιού,αγόρι ή κορίτσι)

                 Ναύτης 3(με το πραγματικό όνομα του παιδιού,αγόρι ή κορίτσι)

                 Μιχάλης

                 Κυριάκος

Παιδιά –Θάλασσα  (Πέντε, λιγότερα ή περισσότερα παιδιά κρατούν ένα μεγάλο πανί  και δημιουργούν «κύμματα» κατά τη διάρκεια του ταξιδιού).

Παιδιά- ΄Ηχοι.

Οι ρόλλοι μπορούν να μοιραστούν και διαφορετικά
Περισσότεροι ναύτες και λιγότεροι ΗΧΟΙ-ΘΑΛΑΣΣΑ ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών.

Υλικά για σκηνικά   ένα πανί  (κατά προτίμηση μπλε φόδρα ή ότι άλλο υπάρχει π.χ. μεγάλο σκουρόχρωμο σεντόνι, ένα καπέλλο καπετάνιου, χαρτόνια για τις βροντές, ένας χάρτης ή ένα απλό χαρτί με μια ζωγραφιά.

Αφηγητής   -Πάσχα του 1900. Ένα καίκι, η ΚΥΡΑ-ΣΥΜΗ, επέστρεφε πάλι στα  Δωδεκάνησα από την Λιβύη όπου είχε πάει για σφουγγάρια. Έπεσε όμως σε μια τρομακτική φουρτούνα.

Καπετάνιος   Έρχεται μεγάλη φουρτούνα.

Ναύτης  1      Τι θα κάνουμε καπετάν Χρήστο;

Καπετάνιος     Πρέπει ν΄αλλάξουμε πορεία.

ΘΑΛΑΣΣΑ      Μεγάλα κύμματα

Ναύτης   1     Τα κύμματα είναι σαν βουνά! Θα μας σκεπάσουν!

ΘΑΛΑΣΣΑ      Πιο μεγάλα κύμματα…

Ναύτης    2     Να βγάλουμε τα νερά.

Καπετάνιος      Τους κουβάδες!

Ναύτης    3     Η  αστραπή έπεσε δίπλα μας!

ΗΧΟΙ  Τα παιδιά δημιουργούν «ήχους» καταιγίδας, «χτυπούν» χαρτόνια και κάνουν βροντές,  φυσούν σαν δυνατός αέρας και  κάνουν την κακοκαιρία.

Ναύτης    1      Θα πνιγούμε!

ΗΧΟΙ    (Συνεχίζουν την κακοκαιρία)

Καπετάνιος   Στρίβω το τιμόνι. Κρατηθείτε!

Ναύτης   2     Ελάτε από την άλλη...

Ναύτης    1    Κρατηθείτε γερά από την κουπαστή!

ΗΧΟΙ     (Συνεχίζουν)

Καπετάνιος   Κάντε κουράγιο, αγόρια!

Ναύτης  3     Και άλλη αστραπή!

Καπετάνιος   Λίγο ακόμα! Κοντεύουμε! 

ΗΧΟΙ            (Πέφτει η ένταση της κακοκαιρίας και φυσούν μόνο άνεμοι)

Ναύτης   2     Τα κύμματα μίκρυναν!

Ναύτης   3     Και ο άνεμος κώπασε!

Ναύτης   1     Καπετάνιε! Βλέπω ένα νησί στον ορίζοντα!

ΗΧΟΙ    (Τα παιδιά φωνάζουν όλα μαζί): Σωθήκαμε!

Μιχάλης   Ποιο νησί είναι;
Kαπετάνιος   Πλησιάζουμε.
Μιχάλης     Μα ποιο είναι αυτό το νησί;
Nαύτης    2   Ξημερώνει. Σε λίγο  θα φαίνεται καλύτερα.
Ναύτης     3 Να κοιτάξουμε τον ναυτικό χάρτη.
Καπετάνιος    Δώστε  το στίγμα ! Μοίρες! Τι λέει η πυξίδα;
Μιχάλης       (Κρατάει έναν χάρτη ή ένα απλό χαρτί) Σύμφωνα με τον χάρτη είναι τα
                      Αντικύθηρα καπετάνιε.
Καπετάνιος        Μακριά από την Σύμη...παρεκλίναμε αρκετά από την αρχική πορεία μας!
Ναύτης    1         Αλλά σωθήκαμε!
Καπετάνιος        Ρίξτε την άγκυρα!
Μιχάλης             Βουτάμε;
Kυριάκος           ΝΑΙ!
ΗΧΟΙ                 Ναι! Βουτάμε!
Μιχάλης             Βουτάω.(παίρνει ανάσα)
ΗΧΟΙ                 Ένα, δυο, τρία, τέσσερα ,πέντε , έξι , επτά, οκτώ
Κυριάκος           Κι εγώ ακολουθώ.(παίρνει ανάσα)
Ναύτης 1            Μαζί σας (παίρνει ανάσα)
Ναύτης  2           Ναι (παίρνει ανάσα)
Ναύτης   3          Κι εγώ (παίρνει ανάσα)
ΗΧΟΙ                 Ένα, δυο , τρια, τέσσερα, πέντε, έξι, επτά, οκτώ
Μιχάλης            (βγαίνει πρώτος) Είναι κάτι στον βυθό!
Κυριάκος           Παιδιά είναι κάτι στον βυθό! Ένα γυναικείο πόδι!
Καπετάνιος       Τι συμβαίνει παλικάρια; Τι πάθατε; Σας χτύπησε η νόσος των
                           δυτών και έχετε παραισθήσεις;

Mιχάλης             Όχι καπετάνιε! Στην τιμή μας! Είναι πόδι!

Καπετάνιος        Τι λες;
Kυριάκος           Μοιάζει με άγαλμα.

Ναύτης    1         Πρέπει να ξαναβουτήξουμε.

Ναύτης     2        Οπωσδήποτε.

Καπετάνιος        Μάλλον πρόκειται για ναυάγιο.

Ναύτης      3       Είναι παλιό καράβι!
Καπετάνιος        Πρέπει να ειδοποιήσουμε τις Αρχές!
Ναύτης        2     Βρήκαμε θησαυρό!
Αφηγητής          Οι σφουγγαράδες βρήκαν έναν μεγάλο θησαυρό και θα έμεναν για   πάντα  
                            στην ιστορία. Το ναυάγιο των Αντικυθήρων.
Καπετάνιος        Πιάστε το από τα δεξιά!
ΗΧΟΙ                  Όλοι μαζί με το τρία ΕΝΑ ΔΥΟ ΤΡΙΑ
Ναύτης      3        Με μεγάλη προσοχή! Βάλτε δύναμη!
Καπετάνιος         Μη σας γέρνει από εκεί.
Μιχάλης              Τραβήξτε από την άλλη.
Κυριάκος            Δυνατά, σταθερά.
Καπετάνιος        Ας έρθουν άλλοι δυο για βοήθεια.
Ναύτης       2       Προσέξτε.
Ναύτης       3       Ο Παναγής δεν ανέβηκε ακόμα...
Αφηγητής           Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων ανακαλύφθηκε σε βάθος 40 με 64 μέτρα.  Ανάμεσα στους θησαυρούς τα γνωστά και σήμερα γλυπτά «Έφηβος των Αντικυθήρων» και «φιλόσοφος των Αντικυθήρων», αγγεία, κοσμήματα , αμφορείς και ο περίφημος «Μηχανισμός των Αντικυθήρων».

 Υπόκλιση όλων των συντελεστών.

  ΤΕΛΟΣ

Διασκευή κειμένου- Απόδοση : Έρικα Αγγέλικα Γαρμπή